Heel vaak hebben bedrijfsleiders het moeilijk om volledig afscheid te nemen van een onderneming die zij hebben opgestart en gedurende hun leven hebben zien groeien. Nochtans kan men door tijdig na te denken over een familiale opvolging heel wat belastingen besparen. Een aantal juridische mechanismen maken het namelijk mogelijk om een familielid stapsgewijs kennis te laten maken met het beleid van de onderneming, terwijl de oudere generatie nog steeds de touwtjes in handen heeft. Wanneer de pater/mater familias een leeftijd bereikt heeft waarop men het wat rustiger aan wil doen, dan kunnen zij zonder verdere bekommernissen uit het bedrijfsleven stappen met in het achterhoofd dat de onderneming in goede handen is. Het emotionele aspect van een familiale onderneming mag zeker niet onderschat worden.
Teneinde de ondernemers te stimuleren reeds bewust na te denken over een opvolgingsregeling en de overdracht niet uit te stellen tot bij het overlijden, werd de schenkbelasting teruggeschroefd tot 0% indien voldaan is aan de voorwaarden zoals hierna kort besproken.
Daartegenover staat dat het nultarief dat vroeger van toepassing was voor de erfbelasting vervangen werd door 3% voor erfopvolgers in rechte lijn en 7% voor andere.
Teneinde te kunnen genieten van het gunstregime moeten diverse voorwaarden vervuld zijn.
De voornaamste voorwaarden opdat een schenking van de aandelen aan een nultarief zou kunnen gebeuren, worden hieronder opgelijst:
- Het moet gaan om aandelen van een familiale vennootschap waarvan de bedrijfsleider of zijn familie op het ogenblik van schenking ten minste 50% van de aandelen in volle eigendom aanhoudt. De schenker kan volstaan met 30% indien hij samen met een of twee andere families respectievelijk 70% of 90% van de aandelen aanhoudt.
- De zetel van de familiale vennootschap moet gevestigd zijn de EER
- De vennootschap moet een reële economische activiteit uitoefenen. Patrimoniumvennootschappen zijn dan ook uitgesloten. Voor wat betreft Holdingvennootschappen kan in bepaalde gevallen alsnog het gunstregime van toepassing zijn.
Daarenboven is ook het behoud van het gunstregime aan een aantal voorwaarden verbonden die gedurende drie jaar vanaf datum van de authentieke schenkingsakte blijvend moeten voldaan zijn:
- De vennootschap moet blijven een reële economische activiteit uitoefenen
- De activiteit wordt zonder onderbreking voortgezet. Een wijziging van de activiteit vormt evenwel geen struikelblok.
- Er mag geen kapitaalvermindering worden doorgevoerd
- Zetel moet gevestigd blijven in EER
Een goede begeleiding omtrent de overdracht is dan ook essentieel om te vermijden dat de fiscus uw planning doorprikt.
In het kader van de overdracht van familiebedrijven moet ten slotte nog één belangrijke opmerking worden gemaakt: vergeet uzelf niet! In een fiscaal-familiale planning is het belangrijk eerst stil te staan bij uw eigen rol die u al dan niet nog eventjes wenst te behouden in de onderneming. Daarenboven is het belangrijk voor uzelf uit te maken wat uw eigen toekomstige financiële noden zijn zodat ook deze bij een planning kunnen betrokken worden. Het is dan ook van het grootste belang de nodige tijd te nemen een op maat gemaakte planning uit te tekenen die zowel uw onderneming als uzelf ten goede komt.
Elke Malfait
Tom Bostoen
