Het akkoord met de financiële sector voorziet dat betalingsuitstel wordt gegeven aan levensvatbare bedrijven en zelfstandigen die geconfronteerd worden met betalingsproblemen als gevolg van de corona crisis. Nieuwe kredieten zullen worden toegestaan onder de bijzondere garantieregeling.
Hoe deze afspraken in de praktijk zullen worden uitgevoerd is nog niet duidelijk.
Het belangrijkste woord is “levensvatbaar”, en wat eronder begrepen zal worden.
Bedrijven die, niettegenstaande het uitstel van betaling dat de banken zullen toekennen, of die geconfronteerd zullen worden met een weigering tot uitstel van betaling vanwege banken en schuldeisers, hebben nog altijd het juridisch instrumentarium van de insolventiewetgeving ter beschikking om hen in staat te stellen hun bedrijf te redden.
We geven hierna een kort overzicht van de mogelijkheden:
1. Aanduiding van een ondernemingsbemiddelaar
Bedrijven en ondernemers in moeilijkheden kunnen aan de voorzitter van de rechtbank vragen om een ondernemingsbemiddelaar aan te duiden, die hen kan bijstaan bij het reorganiseren, zowel binnen als buiten de procedure van een gerechtelijke reorganisatie.
2. Een minnelijk akkoord voorstellen
Bedrijven en ondernemers in moeilijkheden kunnen aan minstens twee, meer of alle schuldeisers een (buitengerechtelijk) minnelijk akkoord voorstellen. Dit kan eventueel in samenspraak met een ondernemingsbemiddelaar.
De partijen zijn volledig vrij om de inhoud van hun akkoord te bepalen.
Maar er moet aan de volgende voorwaarden voldaan worden:
- Het akkoord moet schriftelijk zijn;
- Het nut van het akkoord met het oog op de reorganisatie moet worden vermeld en gemotiveerd;
- Het moet een uitdrukkelijke vertrouwelijkheidsclausule bevatten; en
- Het moet een uitdrukkelijke onsplitsbaarheidsclausule bevatten.
Dit akkoord moet worden neergelegd in een register.
3. Procedure van gerechtelijke reorganisatie
Wanneer de continuïteit van een bedrijf (vennootschap of zelfstandige) onmiddellijk of op termijn bedreigd wordt, kan deze de procedure van gerechtelijke reorganisatie opstarten.
Deze procedure laat toe om de continuïteit van de onderneming in haar geheel of gedeeltelijk te behouden.
Van zodra de procedure wordt ingeleid bij de rechtbank en zolang deze geen uitspraak heeft gedaan, kan de onderneming niet failliet worden verklaard of gerechtelijk ontbonden. Er kan ook geen enkele gedwongen uitvoering gebeuren, zoals een openbare verkoop.
De beslissing van de rechtbank om de procedure tot gerechtelijke reorganisatie te openen en de opschorting toe te kennen, heeft verschillende gevolgen die er allemaal op gericht zijn de onderneming ademruimte te bieden, zonder ze daarom onbeperkte vrijgeleide te geven. De onderneming kan zich niet zomaar aan al haar verplichtingen onttrekken, en ook de schuldeisers en contractpartijen behouden bepaalde rechten.
Hierna volgen enkele van de belangrijkste gevolgen en beschermingsmaatregelen, die niet onvoorwaardelijk zijn, en waarvoor in sommige gevallen de rechtbank moet tussenkomen:
- Tijdens de duur van opschorting kunnen vorderingen niet meer gedwongen worden uitgevoerd of verdergezet, en er kan geen beslag meer worden gelegd voor schulden die zijn ontstaan voor de opschorting; in specifieke gevallen moet de rechtbank tussenkomen;
- De onderneming kan niet meer in faillissement worden gedagvaard;
- De onderneming kan nog steeds betalingen aan schuldeisers uitvoeren, op voorwaarde dat dit nodig is voor de continuïteit; schuldvergelijking onder bepaalde voorwaarden is toegestaan;
- Strafbedingen of clausule tot verhoging van intresten blijven zonder gevolg tot de volledige uitvoering van de reorganisatie;
- Arbeidsovereenkomsten kunnen niet geschorst worden;
- De schuldvorderingen die zijn ontstaan voor de procedure komen niet in aanmerking voor de regelgeving op de overheidsopdrachten. De RSZ of de belastingadministratie mogen deze schulden niet vermelden wanneer zij de attesten afleveren.
Maar, anderzijds wordt door de opschorting geen einde gesteld aan de lopende overeenkomsten. Deze blijven van kracht en moeten worden uitgevoerd, zoals overeengekomen. Onder bepaalde voorwaarden kan iedere contractpartij deze overeenkomsten opzeggen. De onderneming in moeilijkheden heeft onder bepaalde voorwaarden het recht om de uitvoering van deze overeenkomsten te schorsen.
Evenmin worden de overeenkomsten met opeenvolgende prestaties, inbegrepen deze waar een contractuele rente verschuldigd is, opgeschort voor wat betreft de prestaties na de opening van de procedure. Specifiek, blijven leningen en hun betalingsverplichtingen ononderbroken verder lopen.
Dit geldt eveneens voor de fiscale en sociaalrechtelijke heffingen en schulden. Deze worden niet opgeschort.
De procedure van gerechtelijke reorganisatie heeft als doel de continuïteit van de onderneming te bestendigen, maar het is ook geen vrijgeleide. Schuldeisers behouden bepaalde rechten, en kunnen nog altijd minstens een deel van hun vordering en de eventuele (contractuele) schade recupereren.
