- Recht op een landingsbaan
Het recht op een landingsbaan houdt in dat een “oudere” werknemer zonder maximumduur aanspraak kan maken op een loopbaanvermindering bestaande in de reducering van zijn arbeidsprestaties met de helft of met een vijfde.
Dat recht op “tijdskrediet eindeloopbaan” is bepaald in de CAO nr. 103.
Het recht bestaat maar als aan een aantal voorwaarden is voldaan. Zo moet de werknemer onder andere in beginsel 55 jaar zijn of ouder. Werknemers die vele jaren in een zwaar beroep hebben gewerkt en werknemers in dienst van ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering kunnen het recht, opnieuw onder bepaalde voorwaarden, al vanaf 50 jaar uitoefenen.
- Recht op een onderbrekingsuitkering
Indien een werknemer zijn recht op een landingsbaan uitoefent, wordt zijn loon verminderd met de helft of met een vijfde. Het loonverlies wordt in de meeste gevallen opgevangen door een recht op een onderbrekingsuitkering ten laste van de RVA.
De voorwaarden waaraan de werknemer moet voldoen om recht te hebben op een onderbrekingsuitkering zijn bepaald in een andere rechtsbron, namelijk in een koninklijk besluit van 12 december 2001.
Verwarrend is dat andere (hogere) leeftijdsvoorwaarden gelden voor het recht op een onderbrekingsuitkering, dan voor het recht op een landingsbaan.
In beginsel moet een werknemer 60 jaar zijn om aanspraak te kunnen maken op een onderbrekingsuitkering wanneer hij in een landingsbaan stapt.
Maar door de CAO nr. 137 die op 23 april 2019 werd gesloten, is voor de werknemers met een lange loopbaan, een zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering, de leeftijdsgrens voor het recht op onderbrekingsuitkeringen in de periode 2019-2020 bepaald op:
-
57 jaar in geval van een halftijdse landingsbaan,
- 55 jaar in geval van een 1/5-landingsbaan (zie Sociaal Compendium Arbeidsrecht 2019-2020, nr. 4050 en 4051).
Maar let op!
Voor werknemers uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering geldt de lagere leeftijdsgrens maar als de onderneming een cao heeft gesloten waarin uitdrukkelijk is bepaald dat toepassing gemaakt wordt van de CAO nr. 137.
Een werknemer met een lange loopbaan of een zwaar beroep, heeft maar toegang tot het recht op onderbrekingsuitkeringen voor een landingsbaan vanaf 57 of 55 jaar, wanneer in het paritair (sub)comité waaronder hij valt, een bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaarde cao is gesloten die vermeldt dat zij is afgesloten in toepassing van de CAO nr. 137. Dat betekent dat werknemers die tewerkgesteld zijn in een bedrijfstak die niet onder een opgericht paritair comité ressorteert, niet op de leeftijd van 57 of 55 jaar in een landingsbaan met onderbrekingsuitkeringen kunnen stappen omdat de vereiste sectorale cao niet kan gesloten worden.
Om dat probleem te verhelpen is op 17 december 2019 de CAO nr. 146 gesloten. De betrokken werkgevers kunnen toetreden tot de CAO nr. 146. De toetreding vervangt als het ware de noodzakelijke sectorale cao.
De toetreding kan gebeuren in de vorm van een cao, een toetredingsakte of een wijziging van het arbeidsreglement. Hoofdstuk IV van de CAO nr. 146 geeft aan hoe de toetreding precies moet gebeuren.
Het is opmerkelijk dat de CAO nr. 146 (volgens haar letterlijke tekst) enkel van toepassing is op de werkgevers en werknemers die vallen onder een bedrijfstak die niet onder een opgericht paritair comité ressorteert en dus niet van toepassing is wanneer het opgerichte paritair comité niet werkt.
