Het Bureau voor Intellectuele Eigendom van de Europese Unie ("EUIPO") heeft het Europees woordmerk "Anne Frank" in een beslissing van 7 december 2018 vervallen verklaard. EUIPO oordeelde dat de merkhouder, de Anne Frank Stichting, het merk in de voorgaande vijf jaar niet normaal gebruikt heeft in de Europese Unie.
De Anne Frank Stichting had het woordmerk "Anne Frank" op 22 december 1999 Europees gedeponeerd voor drukwerk (Nice klasse 16), onderwijs (klasse 41) en het verstrekken van politieke en sociale informatie (klasse 42).
Het Anne Frank Fonds heeft een verzoek tot vervallenverklaring bij EUIPO ingediend tegen het woordmerk "Anne Frank" wegens gebrek aan normaal gebruik binnen de Europese Unie gedurende een onafgebroken periode van vijf jaar voor de goederen en diensten waarvoor het merk geregistreerd is (artikel 58(1)(a) van de Uniemerkverordening).
De merkhouder moest normaal gebruik van het merk aantonen, dan wel gegronde redenen bewijzen voor het niet-gebruik van het merk. Er is volgens EUIPO sprake van normaal gebruik van een merk indien het merk gebruikt wordt om de identiteit te waarborgen van de oorsprong van de goederen en diensten waarvoor het merk geregistreerd is, om zo een markt te creëren voor die goederen en diensten.
De Anne Frank Stichting voerde verschillende elementen aan om het normale gebruik van het merk "Anne Frank" aan te tonen. Zo verwees ze onder meer naar de publicatie van "Fifty questions on Antisemitism" (Vijftig vragen over antisemitisme) waarin het Anne Frank House vermeld werd als auteur. De Anne Frank Stichting voerde verder ook kopieën aan van het magazine "Anne Frank Krant", publicaties van de "Anne Frank Journal" door het Anne Frank House en flyers en brochures geprint door het Anne Frank Zentrum om onder meer tentoonstellingen, boeken en dvd's te promoten.
EUIPO oordeelde dat het gebruik van de naam "Anne Frank" op onder meer de dvd's en de boeken geen gebruik was als een merk. Consumenten beschouwen in die context volgens EUIPO de naam immers louter als een indicatie of illustratie van de inhoud van het materiaal dat ontwikkeld is rond het verhaal van Anne Frank.
Volgens EUIPO kan de aanduiding van "Anne Frank House" of "Anne Frank Zentrum" als organisator van een tentoonstelling of museum of als uitgever van een publicatie daarentegen wel beschouwd worden als gebruik van het merk "Anne Frank" "als een merk".
Overeenkomstig artikel 18(1) van de Uniemerkverordening maakt het gebruik van het merk in een afwijkende vorm slechts normaal gebruik uit van het merk indien de afwijkende vorm het onderscheidend vermogen van het merk in de vorm waarin het is ingeschreven niet wijzigt.
De vraag die rees in de procedure tot vervallenverklaring voor de EUIPO was of het gebruik van de termen "Anne Frank House" en "Anne Frank Zentrum" het onderscheidend karakter van het geregistreerde merk "Anne Frank" wijzigde. De Anne Frank Stichting argumenteerde dat de woorden "House" en "Zentrum" niet onderscheidend zijn en dat de toevoeging van die woorden het onderscheidend vermogen van het merk "Anne Frank" bijgevolg niet aantastte.
EUIPO oordeelde echter dat er een duidelijk verschil is tussen "Anne Frank" enerzijds en "Anne Frank House", "Anne Frank Zentrum" en "Anne Frank Stichting" anderzijds. Het geregistreerde merk "Anne Frank" is een persoonsnaam die duidelijk verwijst naar een welbepaald individu. De termen "Anne Frank House", "Anne Frank Zentrum" en "Anne Frank Stichting" daarentegen verwijzen naar instellingen. De termen zijn op zichzelf niet onderscheidend, maar wanneer ze worden toegevoegd aan de naam van een persoon veranderen ze de volledige betekenis van de uitdrukking. Volgens EUIPO geldt dezelfde redenering ook voor de namen van magazines en tijdschriften, in het bijzonder "Anne Frank Krant", "Anne Frank Journal" en "Anne Frank Zeitung". Het gebruik van deze termen maakte bijgevolg volgens EUIPO geen normaal gebruik van het merk "Anne Frank" uit.
EUIPO oordeelde dat de Anne Frank Stichting er niet in geslaagd was om het normaal gebruik van het merk "Anne Frank" aan te tonen voor alle producten en diensten waarvoor het merk geregistreerd was. Als gevolg daarvan verklaarde EUIPO het uniemerk "Anne Frank" vanaf 16 december 2014 vervallen voor alle goederen en diensten in de categorieën waarin het merk geregistreerd was.
De beslissing van EUIPO tot vervallenverklaring van het merk "Anne Frank" toont andermaal het belang aan van een tijdig en normaal gebruik van een merk "als merk", dit wil zeggen om de oorsprong van goederen en diensten waarvoor het merk is geregistreerd te onderscheiden. Elke merkhouder weze gewaarschuwd.
