Op 29 maart 2019 stapt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Wat zullen de concrete gevolgen van de brexit zijn voor werknemers ?
I. Chronologie
Op 23 juni 2016 stemden de Britten voor een vertrek uit de Europese Unie. De terugtrekkingsprocedure werd op 29 maart 2017 gestart. In principe duurt ze maximaal twee jaar. Dit betekent dat het Verenigd Koninkrijk de EU op 29 maart 2019 zou moeten verlaten. Met andere woorden: eens deze uiterste datum voorbij, wordt het VK een derde land.
Er werd een ontwerp van terugtrekkingsakkoord onderhandeld tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Het voorzag in een overgangsperiode waarin het Europese recht in het Verenigd Koninkrijk van toepassing zou blijven tot 31 december 2020. Ondertussen moesten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk akkoorden onderhandelen die het kader van hun toekomstige betrekkingen na het verstrijken van de overgangsperiode vastleggen.
Op 15 januari 2019 verwierp het Britse parlement het onderhandelde ontwerp van terugtrekkingsakkoord. Het is dan ook niet uitgesloten dat er geen akkoord over de terugtrekking wordt bereikt tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Zonder goedkeuring van het akkoord zal er ook geen overgangsperiode zijn. Gezien de onzekerheid die door deze stemming tot stand kwam, is het van essentieel belang dat de Unie en haar lidstaten zich voorbereiden op de mogelijkheid dat het Verenigd Koninkrijk de EU zonder akkoord verlaat.
29 maart wordt in ieder geval een beslissende dag.
II. Verschillende brexitscenario's
Op dit ogenblik is het onmogelijk te voorspellen hoe de betrekkingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk na 29 maart zullen verlopen. Er zijn drie mogelijke scenario's:
- Heronderhandeling van het verworpen terugtrekkingsakkoord;
- Uitstel van de brexit voor een verlenging van de onderhandelingen om op termijn tot een nieuw akkoord te komen;
- Brexit zonder terugtrekkingsakkoord (“no-deal brexit”).
België heeft beslist zich op deze laatste mogelijkheid voor te bereiden door een voorontwerp van wet en een ontwerp van koninklijk besluit aan te nemen.
III. Welke impact zal de brexit op sociaal vlak hebben ?
Meer dan 45 jaar was het Verenigd Koninkrijk lid van de Europese Unie. De brexit heeft dan ook grote gevolgen voor de zakenwereld aangezien het recht op vrij verkeer van goederen en diensten zal verdwijnen. Voor ondernemingen die handel drijven of economische activiteiten uitoefenen naar of vanuit het Verenigd Koninkrijk zal de impact belangrijk zijn.
Maar naast deze economische gevolgen zal de brexit ook gevolgen voor de burgers hebben op sociaal vlak. Het betreft in het bijzonder de regels inzake verblijfsrecht, arbeidsrecht en sociale zekerheid. Hoewel er momenteel nog geen duidelijkheid over de toekomst bestaat, zal de brexit waarschijnlijk het einde betekenen van het systeem waarbij Europese burgers naar het Verenigd Koninkrijk kunnen gaan om er te verblijven en te werken. Zo zal een Britse burger waarschijnlijk ook een arbeidsvergunning nodig hebben om na de brexit in België te kunnen werken.
Oorspronkelijk werden deze situaties geregeld in het terugtrekkingsakkoord, maar zoals hoger vermeld werd dit door het Britse parlement verworpen.
Als de partijen geen akkoord bereiken, zal alles in ieder geval afhangen van de akkoorden die tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk worden gesloten.
III. Het voorontwerp van wet en het ontwerp van koninklijk besluit: "No-deal brexit"
Het lot van 1,5 miljoen Britten en 3,5 miljoen Europese burgers is nog altijd onzeker. 29 maart zal dan ook een beslissende dag zijn voor hen en voor de toekomstige relaties tussen het Verenigd koninkrijk en de lidstaten van de Europese Unie.
Om de rechten te vrijwaren van Britse onderdanen die hun recht op vrij verkeer hebben uitgeoefend, worden een voorontwerp van wet en een ontwerp van koninklijk besluit uitgewerkt. Het eerste voorziet in maatregelen inzake verblijfsrecht en sociale zekerheid. Het tweede regelt de tewerkstelling van Britse onderdanen. België bereidt zich op deze wijze voor op een mogelijk no-deal scenario.
We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen in dit dossier zodra we meer duidelijkheid hebben over voornoemde wetgevende teksten.
We raden u aan de Brexit Impact Scan uit te voeren om uw onderneming zo goed mogelijk voor te bereiden op de brexit!
Bronnen:
Voorontwerp van wet over de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie.
Ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 2 september 2018 houdende de uitvoering van de wet van 9 mei 2018 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse onderdanen die zich in een specifieke verblijfssituatie bevinden, betreffende de Brexit.
ISLAMI Lindiana - Legal consultant
