De wet houdende diverse arbeidsbepalingen, die in de drukke maand december 2018 in het Belgisch Staatsblad werd gepubliceerd, heeft de wetgeving m.b.t. de sinds 1 januari 2018 nieuw ingevoerde winstpremie, op een aantal punten gewijzigd.
De wet verduidelijkt de toepassing van het zogenaamde pro rata temporis-beginsel en voorziet ook in de mogelijkheid om de winstpremie niet toe te kennen aan de werknemer die ontslagen wordt om dringende reden of zelf ontslag neemt. Deze wijzigingen zijn in werking getreden op 1 januari 2019.
Over welke “nieuwe” winstpremie gaat het?
Sinds 1 januari 2018 kan een werkgever een deel of het geheel van de winst van het afgesloten boekjaar toekennen aan zijn werknemers via een sociaal en fiscaal aantrekkelijke winstpremie (zie SoCompact nr. 1-2018).
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten winstpremies: een identieke of een gecategoriseerde premie.
Een identieke winstpremie is een winstpremie waarvan het bedrag gelijk is voor alle werknemers of waarvan het bedrag overeenkomt met een gelijk percentage van het loon van alle werknemers.
Een gecategoriseerde winstpremie is een winstpremie die aan alle werknemers een bedrag toekent, waarbij de hoogte van het bedrag afhankelijk is van een verdeelsleutel die wordt toegepast op basis van objectieve criteria.
De pro rata temporis-berekening van de winstpremie
Sinds 1 januari 2019 is het mogelijk het bedrag van de winstpremie te berekenen in functie van de effectieve arbeidsprestaties die de werknemer heeft gepresteerd tijdens het laatst afgesloten boekjaar.
Deze wijziging maakt het mogelijk een kleinere winstpremie toe te kennen aan:
- de werknemer die tijdens het afgesloten boekjaar deeltijds heeft gewerkt,
- de werknemer van wie de arbeidsovereenkomst tijdens het afgesloten boekjaar gedurende bepaalde periodes geschorst was.
Bepaalde schorsingsperiodes kunnen evenwel geen aanleiding geven tot een vermindering van het bedrag van de winstpremie. Dit is het geval met de periodes van schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst met behoud van recht op loon (zoals de eerste 30 dagen van een arbeidsongeschiktheidsperiode) en de periodes van moederschapsrust, vaderschapsverlof, adoptieverlof en pleegverlof.
Geen winstpremie voor de werknemer die de vennootschap verlaat
Sinds 1 januari 2019 kan de werkgever er ook voor kiezen om de winstpremie niet toe te kennen aan de werknemer die de vennootschap heeft verlaten tijdens het laatst afgesloten boekjaar en die :
- ontslagen is om dringende reden,
- zelf ontslag heeft genomen, met uitzondering van een ontslag om dringende reden toe te schrijven aan de werkgever.
Werknemers die werden ontslagen omwille van een andere reden dan een dringende reden en werknemers van wie de arbeidsovereenkomst werd beëindigd in onderling akkoord, kunnen niet uitgesloten worden van het recht op de winstpremie.
Keuzemogelijkheid voor de werkgever
De pro rata temporis-berekening en het uitsluiten van de werknemers die de onderneming verlaten hebben, is een mogelijkheid voor de werkgever, geen verplichting.
Indien de werkgever gebruik wenst te maken van één van deze of van beide mogelijkheden, dient dat uitdrukkelijk te worden vermeld in:
- voor de identieke winstpremie, de notulen van de algemene vergadering waarin de beslissing tot toekenning van de winstpremie is opgenomen,
- voor de gecategoriseerde winstpremie, de ondernemings-cao of toetredingsakte waarmee de winstpremie is ingevoerd (zie Sociaal Compendium Arbeidsrecht 2018-2019, nr. 2797 - 2798).
