De lokale besturen staan, met de integratie van gemeente en OCMW, in 2019 voor belangrijke uitdagingen. Ook voor de autonome gemeentebedrijven ligt bij het aantreden van de nieuwe bestuursploegen heel wat werk op de plank.
Samenstelling organen
In de eerste plaats dienen uiteraard de bestuursorganen van het autonoom gemeentebedrijf opnieuw te worden samengesteld. Het gaat daarbij om de nieuwe raad van bestuur en een nieuw directiecomité.
Diverse besturen maken van de gelegenheid gebruik om de raad van bestuur te laten samen vallen met de gemeenteraad. Vaak valt het directiecomité dan ook samen met het schepencollege. De OCMW-raad en het vast bureau zullen immers ook samenvallen met respectievelijk gemeenteraad en college.
Wanneer deze keuze wordt gemaakt, blijft het belangrijk om ook de niet-fiscale voordelen van verzelfstandiging te blijven bewaken. In dit kader worden de delegaties aan het directiecomité en aan personeelsleden, al dan niet aangepast, opnieuw vastgesteld.
Opstart BBC 2020
Naast gemeente en OCMW dient ook het AGB zich voor te bereiden op de nieuwe BBC-regels vanaf 2020.
Piloten kunnen reeds starten vanaf 2019. Voor de autonome gemeentebedrijven is er een beslissing nodig van de gemeenteraad die het AGB heeft opgericht (art. 594 DLB).
Nieuwe beheersovereenkomst
Artikel 234, §3 DLB bepaalt dat de beheersovereenkomst tussen het autonoom gemeentebedrijf en de gemeente wordt gesloten voor een periode, die eindigt uiterlijk zes maanden na de volledige vernieuwing van de gemeenteraad.
Het onverkort overnemen van de vorige beheersovereenkomst is geen optie. Het DLB schrijft niet meer in detail voor welke elementen de beheersovereenkomst minstens moet behandelen. Dit is dus een gelegenheid om overbodige bepalingen te schrappen en ruimte te geven aan doeltreffende afspraken tussen gemeente en bedrijf, rekening houdend met de ervaringen die de voorbije jaren zijn opgedaan.
Statuten aanpassen
Diverse bepalingen van de statuten, opgesteld conform het Gemeentedecreet, zijn niet in overeenstemming met het DLB: vanaf 1 januari 2019 is decretaal de controle door een commissaris-revisor niet meer verplicht voor de BBC-jaarrekening van het AGB; de procedure van goedkeuring van de jaarrekening wijzigt: de raad van bestuur spreekt zich uit over de vaststelling van de jaarrekening, de gemeenteraad brengt advies uit bij de jaarrekening en de toezichthoudende overheid keurt de jaarrekening goed;…
Uitgavencyclus
Artikel 234, §2 DLB bepaalt dat zolang het autonoom gemeentebedrijf geen eigen regels heeft vastgesteld voor het aangaan van verbintenissen, de kredietbewaking, de wetmatigheidscontrole of de ondertekening van de girale betalingsorders, artikel 266, 267, 269 en 272, §1, tweede en derde lid, DLB van toepassing zijn op het autonoom gemeentebedrijf. In dat geval zijn bovendien artikel 265, 268 en 272, §1, eerste lid, en §2, eerste lid, DLB van toepassing op het autonoom gemeentebedrijf;
Indien het autonoom gemeentebedrijf niet wenst dat de terugval- of standaardregeling, zoals deze geldt voor de gemeente, van toepassing is op het bedrijf, moet zij haar eigen regels vaststellen voor het aangaan van verbintenissen, de kredietbewaking, de wetmatigheidscontrole en de ondertekening van de girale betalingsorders.
Organisatiebeheersing is dus ook een opdracht voor het AGB.
Evaluatie als EVA
Tenslotte moeten bestaande autonome gemeentebedrijven ook worden geëvalueerd. Artikel 227, tweede lid DLB schrijft voor dat elk gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap in de loop van het eerste jaar na de volledige vernieuwing van de gemeenteraden een evaluatieverslag voorlegt aan de gemeenteraad over de uitvoering van de beheers- of samenwerkingsovereenkomst sinds de inwerkingtreding ervan. Dat verslag omvat ook een evaluatie van de verzelfstandiging, waarover de gemeenteraad zich binnen drie maanden uitspreekt.
Auteurs: Nathalie Wouters en Steven Michiels
