Bedrijven kunnen zich preventief voorbereiden om onaangename invallen van de softwarepolitie te vermijden. Maar zelfs als de softwarepolitie daadwerkelijk over de vloer komt, beschikt een bedrijf over diverse verdedigingsmechanismen om een financiële kater af te wenden. Marlex geeft u alvast enkele tips.
De Business Software Alliance is een belangengroep van grote IT- en software bedrijven die naar eigen zeggen de belangen van de softwaremarkt en de hardwarepartners verdedigt. Op zich scheelt er niets aan dit doel, doch kunnen er vele vragen gesteld worden bij de manier waarop zij dit doel nastreeft. De voorbeelden in de praktijk zijn legio.
De softwareproducenten in kwestie vernemen via een anonieme bron dat een bedrijf gebruik maakt van sofware zonder over de nodige (voldoende) licenties te beschikken. Met verwijzing van deze anonieme tip vordert de producent de plaatselijke Voorzitter van de Rechtbank van Koophandel om een deskundige aan te stellen met als opdracht om enerzijds de aard en de omvang van het vermoede inbreukmakend gebruik van de software vast te stellen en anderzijds de deskundige te machtigen om desnoods alle stukken die verband houden met de namaak in bewaring te nemen (beslag inzake namaak). Als de rechter dergelijke toelating verleent, heeft de BSA de handen vrij om een controleteam met verregaande bevoegdheden bij de geviseerde bedrijven te laten binnenvallen. Voor bedrijven die zo’n team over de vloer krijgen, is het veelal een intimiderende ervaring. De bedrijfsleider wordt voor de keuze gesteld: ofwel ondertekent hij een minnelijke schikking en stemt hij in met de fikse schadevergoeding ofwel worden de computers in bewaring genomen in afwachting van een uitspraak te gronde. Om commerciële redenen kiezen de bedrijfsleiders meestal voor de eerste optie!
Hoe kan u zich als onderneming beschermen tegen dergelijk onaangenaam bezoek van de BSA?
In eerste instantie kan dit preventief door dergelijk bezoek te voorkomen of degelijk voor te bereiden. Men dient te beseffen dat de vlag “illegale software” veel ladingen dekt (niet alleen gekopieerde software maar ook software waarvan de licentie verstreken is). Een regelmatige audit en een duidelijk beleid (bv. verwijderen van software van niet-gebruikte computers) zijn aan te bevelen. Verder is het belangrijk te beseffen dat beslag inzake namaak meestal niet uit het niets komt, maar het gevolg is van bepaalde gebeurtenissen in de onderneming (bv. ontslag IT-medewerker). Wie alert is voor dergelijke “knipperlichten”, kan een beslag anticiperen en de nodige maatregelen nemen. Daarnaast is het ook aangewezen om één of meerdere personen in de onderneming zich specifiek te laten voorbereiden op een beslag inzake namaak, bv. door een training te laten volgen. Die personen kunnen tijdens het beslag dan een aanspreekpunt zijn voor de gerechtsexpert, hem waar mogelijk sturen en vooral een overzicht bewaren van diens werkzaamheden en van de informatie die hij verzamelt.
In tweede instantie kan een bedrijf, zelfs al is het (ongewild) niet in orde met haar licenties, derdenverzet aantekenen tegen de beslissing tot aanstelling van een expert en het beslag inzake namaak. Wanneer tijdens deze verzetprocedure blijkt dat het beslag inzake namaak onterecht werd toegestaan (bv. beslag toegestaan louter op basis van een anonieme tip, zie verder), kan een bedrijf zelfs een (hoge) schadevergoeding vorderen voor de geleden schade.
Verder stellen we vast dat de rechtspraak de laatste jaren stringenter is geworden waardoor het voor de softwarelobby veel moeilijker is om bedrijven het mes op de keel te zetten. Zo heeft men aanvaardt dat anonieme tips een aanwijzing kunnen vormen voor inbreuken, maar dat een klager wel een of ander bewijs moet kunnen voorleggen dat die tip echt bestaat. Een gewone verklaring dat 'iemand iets gezegd heeft', volstaat dus niet. Verder moet de rechter de toekenning van het beslag kunnen verantwoorden op het moment dat het wordt toegekend. Dit wil zeggen dat als de rechtmatigheid van een controle achteraf betwist wordt, de gevatte rechter zich niet mag beroepen op het feit dat er tijdens die betwiste controle inbreuken werden vastgesteld.
Mogelijkheden te over dus voor een diligente ondernemer om onaangename gevolgen door het onverwacht bezoek van de softwarepolitie te vermijden!
