De supernota: een fiscale supernova ?
Er is veel geschreven over de supernota van formateur De Wever, die veelvuldig gedeeld werd op sociale media en in de pers. Deze nota diende, in de verschillende versies die ervan verschenen zijn, als basis voor de huidige regeringsonderhandelingen.
Een van de speerpunten van deze supernota is een voorstel tot fiscale hervorming. Tot wat dit zal leiden wanneer de onderhandelingen opnieuw op volle toeren draaien, is hoogst onduidelijk. Volgens sommigen zit de nota in de frigo of in de diepvriezer tot nader orde. Dat zou betekenen dat deze (minstens gedeeltelijk) als inspiratie zal dienen voor het vervolg van de onderhandelingen. Volgens anderen is deze verbannen of verbrand, wat het omgekeerde impliceert. In dat geval zou de supernota eerder een supernova zijn: een grote knal die uiteindelijk snel is uitgedoofd. De realiteit ligt wellicht in het midden, aangezien de toekomstige regering enerzijds op zoek zal zijn naar middelen (de begroting spreek voor zich, maar er is ook Europese druk) en anderzijds zullen de regeringspartijen willen tonen dat ze in staat zijn hervormingen door te voeren. En er zijn geen oneindig aantal mogelijkheden om dat te doen in de huidige omstandigheden.
Daarom zijn de fiscale maatregelen die in de supernota worden voorgesteld de moeite waard om onder te loep te nemen, en vooral, om er zich op voor te bereiden waar mogelijk. Aangezien het nu duidelijk is dat de regeringsvorming nog (heel) wat tijd in beslag zal nemen, hebben belastingplichtigen wat tijd om de nodige maatregelen te nemen.
Doelstellingen van de fiscale hervorming
Enerzijds moet de hervorming netto meer inkomsten opleveren om de substantiële en toenemende begrotingstekorten in te perken. Anderzijds streeft de hervorming ernaar om de lasten op arbeid te laten dalen en ondernemerschap te stimuleren, in combinatie met een vergroening van de fiscaliteit.
Met deze doelstellingen vindt de voorgestelde hervorming duidelijk aansluiting bij de Blauwdruk van ontslagnemend minister van Financiën van Peteghem uit 2022. Hieronder worden een aantal belangrijke maatregelen uit de supernota uitgelicht, met een nadruk in dit geval op elementen in de inkomstenbelasting die de belastingdruk verhogen.
Meerwaarden op aandelen
Men kan niet omheen de voorgestelde belasting van meerwaarden op aandelen. De huidige vrijstelling is een belangrijk kenmerk van de huidige personenbelasting (hoewel het technisch gezien een ruime uitzondering betreft op meerwaarden die in principe belastbaar zijn aan 33%). De meerwaardebelasting op aandelen is een maatregel die de afgelopen decennia al meermaals werd geopperd, maar die nu waarschijnlijker dan ooit lijkt. Het is de maatregel die het meest werd besproken in de media, en werd voorgesteld als het breekpunt tussen sommige partijen.
De vraag is niet alleen of die meerwaardebelasting er komt, maar ook met welke modaliteiten. Het voorstel is een meerwaardebelasting van 10%, al dan niet te rekenen vanaf de invoering van deze belasting. Tijdens de onderhandelingen zijn er al een aantal belangrijke matigingen opgenomen, zoals een basisvrijstelling van 2,5 miljoen euro voor substantiële participaties in KMO’s en een vrijstelling voor meerwaarden op beursgenoteerde aandelen gerealiseerd na meer dan 10 jaar.
Ondanks matigingen, zou een invoering van een meerwaardebelasting in België een belangrijke omwenteling zijn. Bovendien leert de geschiedenis dat, na invoering van een nieuwe belasting, het eenvoudig is om deze belasting te verhogen of matigingen af te schaffen.
De voorgestelde meerwaardebelasting zou bovendien niet uitsluitend gelden voor aandelen maar voor alle financiële activa. Daarnaast zou ook de belasting van meerwaarden op onroerend goed worden herbekeken. Men spreekt hier van een tarief van 15%. Bovendien zouden alle recurrente inkomsten belast worden aan een tarief van 25%.
Aandachtspunten voor vennootschappen
Een hervorming van het zeer belangrijke (en door Europa verplichte) DBI-regime wordt voorgesteld. Technisch gezien zou men van een systeem van fiscale aftrek naar een vrijstellingsmechanisme gaan, wat beter aansluit bij de doelstelling ervan en wat zou toelaten om een aantal onnauwkeurigheden en onzekerheden op te poetsen. Daarnaast kan men echter ook bijkomende voorwaarden verwachten, zoals het toevoegen van de kwalificatie als financieel vast actief van participaties van minder dan 10% maar meer dan 2,5 miljoen euro.
Vennootschappen die hun werknemers aandelenopties toekennen, zullen hun werknemers zwaarder belast zien op dit deel van de verloning, in het bijzonder wanneer het niet gaat om opties op de aandelen van (de groep van) de werkgever.
De strijd tegen de managementvennootschappen
Door een combinatie van maatregelen wordt vandaag vaak beroep gedaan op een managementvennootschap. De voorgestelde hervorming probeert dat te ontmoedigen. Voordelen in natura zouden niet langer forfaitair berekend worden, er zou een verhoogd minimumloon gelden voor bedrijfsleiders, en verlaagde tarieven voor uitkeringen zouden worden geschrapt (afschaffing van het VVPRbis regime en verstrenging van de liquidatiereserve).
Daartegenover staat dat het algemene tarief van de roerende voorheffing zou dalen van 30% naar 25%. Dat is een voordeel waar vooral andere vennootschappen dan KMO’s en managementvennootschappen van kunnen genieten. Wie die niet (langer) wenst te werken met een management vennootschap en als zelfstandige aan de slag gaat, zou kunnen genieten van een aftrek van maximaal 20.000 EUR.
Wordt vervolgd…
Naast deze maatregelen, bevat de supernota tal van andere maatregelen, die in de komende weken of maanden verder onderhandeld zullen worden in het kader van de regeringsvorming, of vervangen zullen worden door alternatieve voorstellen. Wij volgen verdere evoluties uiteraard op de voet op, en samen met u kijken wij ernaar uit wat er finaal uit de bus zal komen.
