Sinds 2004 kent België vier officiële tijdelijke regularisatieprocedures die fiscale en strafrechtelijke amnestie verlenen (bekend als "eenmalige bevrijdende aangifte" of "EBA"), elk met verschillende voorwaarden, vooral wat betreft het heffingspercentage.
Sinds augustus 2016 kunnen Belgische belastingplichtigen die bepaalde soorten inkomsten niet hebben aangegeven, hun belastingsituatie regulariseren via de "EBA-quater" regeling. Deze mogelijkheid vervalt op 31 december 2023. Terwijl de klok tikt, roept de deadline een aantal vragen op over de vooruitzichten voor belastingbetalers die hun vermogen na die datum willen regulariseren.
Situatie tot 31 december 2023
EBA 4: een korte opfrissing
De EBA-quater regeling geeft belastingplichtigen de mogelijkheid om hun fiscaal verjaarde tegoeden vrijwillig te regulariseren in ruil voor de betaling van een forfaitaire heffing van 40% op de te regulariseren tegoeden waarvan ze de wettige oorsprong niet kunnen aantonen met schriftelijke bewijzen. Inkomsten die niet verjaard zijn, worden onderworpen aan de betaling van 'normale' belasting, vermeerderd met 25 procentpunten (dividenden die normaal belastbaar zijn tegen een tarief van 30% kunnen bijvoorbeeld worden geregulariseerd tegen een tarief van 55%).
De EBA-quater regeling verleent immuniteit tegen strafrechtelijke vervolging, in het bijzonder voor witwasmisdrijven. In dit opzicht was het regularisatie-attest dat aan het einde van de procedure werd uitgereikt voor veel Belgische banken de ultieme voorwaarde om te kunnen instemmen met de repatriëring van activa waarvan de legale herkomst niet perfect traceerbaar was. Het moet gezegd worden dat deze banken de belangrijkste aanstokers waren van EBA-quater, en hun klanten er soms toe aanzetten voordat ze instemden met een 'repatriëring' van fondsen uit het buitenland. Dit geldt zelfs voor gevallen waarin de belastingplichtige zichzelf niets te verwijten valt, maar gewoon geen schriftelijk bewijs kan leveren van de oorsprong van de activa, die heel oud kunnen zijn.
EBA 4: volledig dossier vereist tegen 31 december 2023
De FAQ's die de fiscale administratie heeft gepubliceerd over de EBA quater regeling werden bijgewerkt in juli 2023. De administratie heeft bevestigd dat het onmogelijk zal zijn om een " materieel onvolledig” en “pro forma ingediend” regularisatieaangifte in te dienen in 2023 met de bedoeling deze in 2024 aan te vullen. Het is echter aannemelijk dat aangiften die redelijk volledig lijken in 2023 worden ingediend en die in 2024 in geringe mate worden aangevuld, als ontvankelijk moeten worden beschouwd. Voorzichtigheid is echter geboden.
De FAQ van de administratie geeft echter geen informatie over de situatie na 31 december 2023.
Wat gebeurt er na 31 december 2023?
De deadline van 31 december 2023 roept een aantal vragen op over het lot van belastingplichtigen die hun situatie niet voor deze deadline hebben geregulariseerd.
Spontane procedure bij het openbaar ministerie
Ondervraagd in juli 2023 over de bedoelingen van de regering, gaf de minister van Financiën aan dat belastingplichtigen die fiscaal verjaard kapitaal willen regulariseren vanaf 2024, dit zelf zouden moeten aangeven bij het openbare ministerie, dat een verruimde minnelijke schikking kan opstarten. De minister van Justitie zou dan verantwoordelijk zijn voor de behandeling van de zaak.
Verdere verduidelijking zou echter welkom zijn, met name over de vraag of de fiscale administratie vanaf 2024 daadwerkelijk zal stoppen met het behandelen van regularisatieverzoeken en belastingplichtigen systematisch zal doorverwijzen naar het Openbaar Ministerie.
Bepaalde vragen blijven bestaan, met name wat betreft het feit dat het openbaar ministerie vrij blijft om al dan niet te vervolgen of een minnelijke schikking voor te stellen. De rechtszekerheid, of eerder het gebrek daaraan, die deze oplossing biedt, is dus ongetwijfeld vatbaar voor kritiek.
Nieuwe "permanente aanpak" van de belastingdienst
Dit is des te twijfelachtiger omdat de regering naar verluidt de invoering van een nieuwe "permanente administratieve aanpak" voor de regularisatie van verjaard kapitaal bespreekt.
Met deze "nieuwe aanpak" zou de fiscale administratie tot 45% belasting kunnen heffen op fiscaal verjaard kapitaal die spontaan worden geregulariseerd, in ruil, zo lijkt het, voor immuniteit tegen strafrechtelijke vervolging.
Bijzondere Belastinginspectie
Een andere optie, die bestond tussen EBA ter en EBA quater en die nieuw leven zou kunnen worden ingeblazen, zou de spontane aangifte van inkomsten bij de Bijzondere Belastinginspectie kunnen zijn, ten minste voor inkomsten die niet verjaard zijn. Dit roept echter vragen op over de strafrechtelijke immuniteit die een dergelijke procedure zou kunnen verlenen, evenals de mogelijkheid om verjaarde kapitalen te regulariseren.
Conclusie
Gezien de onzekerheid over de situatie vanaf 2024 en het feit dat de mogelijke "nieuwe aanpak" die door de regering wordt besproken, zelfs als deze wordt aangenomen, nog ongunstiger belooft te zijn dan de EBA-quater regeling, hebben degenen die hun bezittingen willen regulariseren, met name in het geval van repatriëring, nog maar een paar weken om hun (volledige) regularisatiedossier in te dienen en te genieten van strafrechtelijke immuniteit.
Olivier Querinjean
Lida Achtari
Thomas Hamann
