De fiscus weet al behoorlijk veel over de burgers en een groot deel van die informatie is opgeslagen in een “datawarehouse”. Het voorbije decennium heeft ook de EU aanzienlijk bijgedragen aan een alsmaar intensievere grensoverschrijdende fiscale informatie-uitwisseling tussen de lidstaten. De Richtlijn 2011/16/EU (hierna "DAC") beoogt de administratieve samenwerking tussen de lidstaten op fiscaal vlak te verbeteren, met name door de uitwisseling van informatie tussen de lidstaten voor de noden van hun interne fiscale regimes te vergemakkelijken en te voorzien in een kader voor de samenwerking bij administratieve onderzoeken of controles.
Sinds haar invoering is de DAC al vijf keer gewijzigd, om onder meer ook de uitwisseling van informatie in te voeren over financiële rekeningen, fiscale rulings, verrekenprijsafspraken, landenrapporteringen, uiteindelijke begunstigden en grensoverschrijdende constructies. De digitalisering lijkt echter nog te veel opportuniteiten te bieden om onder de radar van de fiscus inkomsten te verdienen (online verhuur van vakantiewoningen, allerlei online-diensten en handel, beleggingen in cryptovaluta, …). Twee recente initiatieven van de EU beogen om ook op dat vlak de fiscale transparantie te verhogen.
Op 22 maart 2021 heeft de Europese Raad de zesde wijziging van de DAC goedgekeurd: Richtlijn 2021/514 ("DAC 7"). DAC 7 versterkt de fiscale transparantie, de uitwisseling van informatie en de administratieve samenwerking tussen de lidstaten nog verder. Vooreerst voegt DAC 7 ook royalty's toe aan de inkomstencategorieën waarvoor een automatische uitwisseling van inlichtingen geldt. Bovendien kunnen de fiscale administraties van verschillende lidstaten voortaan een gezamenlijke controle (“joint audit”) verrichten op het grondgebied van één van die lidstaten en zijn ook verzoeken om uitwisseling van informatie mogelijk die louter betrekking hebben op een groep belastingplichtigen, die niet individueel kunnen worden geïdentificeerd.
Ten slotte legt DAC 7 nieuwe rapporteringsverplichtingen op aan digitale platformoperatoren (die zowel binnen als, in principe, buiten de EU zijn gevestigd), die het aanbieden van interne en grensoverschrijdende activiteiten mogelijk maken. Vanaf 1 januari 2023 zijn die operatoren verplicht gegevens te verzamelen en te delen over de verkopers die gebruik maken van hun diensten, namelijk over de actieve verkopers die in een lidstaat woonachtig zijn of die een in een lidstaat gelegen onroerend goed hebben verhuurd (sommige verkopers, zoals bijvoorbeeld overheidsinstanties, zijn uitgesloten). De beoogde activiteiten zijn de verhuur van onroerend goed of transportmiddelen, persoonlijke diensten en de verkoop van goederen. De platformoperatoren zullen onder meer de contactgegevens van de verkoper, de inkomsten uit de betrokken activiteiten en de bedragen die door het platform op die inkomsten zijn ingehouden, moeten rapporteren.
Tot slot heeft de Europese Commissie op 10 maart 2021 een openbare raadpleging gelanceerd over de toekomstige DAC 8, die ook rapporteringsverplichtingen zou opleggen en de uitwisseling van informatie zou mogelijk maken met betrekking tot nieuwe alternatieve betaal- en beleggingsmiddelen zoals cryptoactiva of e‑money. Deze nieuwe technologieën dreigen volgens de Commissie immers de vooruitgang op het gebied van fiscale transparantie teniet te doen en de kans op belastingontduiking te verhogen. De openbare raadpleging eindigt op 2 juni 2021.
