Alcoholreclame is in België onderworpen aan strenge regels die onder meer vervat zitten in een Convenant die in 2005 werd afgesloten tussen de Raad voor Reclame en een aantal beroepsfederaties die aanbieders van alcohol vertegenwoordigen. Deze Convenant werd recent opnieuw gewijzigd en de regels voor de verkoop van alcohol worden daarbij opnieuw strenger.
Achtergrond
In mei 2005 tekende de Raad voor de Reclame het Convenant inzake reclame voor en marketing van alcoholhoudende dranken met een aantal beroepsfederaties, waaronder de Federatie van de Belgische Brouwers, Vinum Et Spiritus, Horeca Vlaanderen, Horeca Wallonië, Horeca Brussel, Comeos en consumentenverenigingen.
Deze Convenant werd vervolgens een eerste keer aangepast in januari 2013. Recent (in april 2019) werd op vraag van de Minister van volksgezondheid nóg een addendum toegevoegd aan deze Convenant precies met als doel om alcoholreclame beter aan banden te leggen én strenger te kunnen beboeten wanneer men de regels met de voeten treedt.
Wat staat in de Convenant?
De Convenant bepaalt de regels waaraan reclamecampagnes van en voor alcohol moeten voldoen. Het begrip “reclame” wordt daarbij heel erg ruim opgevat, namelijk: “elke mededeling die rechtstreeks of onrechtstreeks ten doel heeft de verkoop van alcoholhoudende dranken te bevorderen, ongeacht de plaats of de aangewende communicatiemiddelen”. Het gaat daarbij dus zowel om reclame in radiospots en advertenties als het voeren van reclame door bijvoorbeeld gratis monsters weg te geven op een openbare plaats, het organiseren van een wedstrijd,…
De Convenant zet onder meer regels uiteen in verband met de plaats, vorm en inhoud van de campagnes (bv. de campagnes mogen niet gericht zijn op minderjarigen, het moet duidelijk zijn dat het om alcoholhoudende dranken gaat, geen verwijzingen naar aanbevelingen of goedkeuring van een arts,…). Daarnaast is in de Convenant bepaald wanneer reclame voor alcohol mag uitgezonden worden of in welke tijdschriften dit mag voorkomen, en worden er verplichte vermeldingen opgelegd bij reclame voor alcohol zoals “Ons vakmanschap drink je met verstand” of voor bieren: “Bier met liefde gebrouwen, drink je met verstand,…)
De controle op deze Convenant wordt uitgevoerd door de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) en er is ook een uitgebreide klachtenprocedure voorzien bij het JEP, inclusief de mogelijkheid om boetes en dwangsommen op te leggen.
Wat is er gewijzigd?
De wijzigingen opgenomen in een nieuw addendum aan de Convenant hebben zoals gezegd tot doel om de regels voor en de controle op alcoholreclame te verstrengen.
Concreet zal vanaf de inwerkingtreding van het addendum, bij elke nationale audiovisuele campagne voorafgaandelijk advies moeten gevraagd worden aan de JEP precies om te voorkomen dat een campagne die niet voldoet aan de eisen van de Convenant nationaal live zou gaan. Dit geldt voor de leden van de Federatie van Belgische Brouwers én voor de leden van Vivum Et Spiritus.
Een tweede aanvulling in het addendum is de verhoging van de boetebedragen in geval van herhaalde inbreuken. Vanaf de tweede inbreuk binnen het jaar door een adverteerder die aangesloten is bij de Federatie van de Belgische Brouwers of Vinum Et Spiritus (ongeacht het gepromote product), zal de JEP de bevoegdheid hebben om hem een boete op te leggen die kan oplopen tot 10.000 euro die bovendien zal geïnd worden door de JEP. Het bedrag van de boete zal bepaald worden door de JEP in functie van onder andere de omvang en de reikwijdte van de campagne, de grootte van de adverteerder, de ernst van de inbreuk, het nut van het vroegtijdig stopzetten van een reclamecampagne, de mate van medewerking van een adverteerder, het aantal inbreuken op het Convenant tijdens het afgelopen jaar en de recidive (= inbreuk op hetzelfde artikel van het Convenant).
Een laatste wijziging betreft de behandeling van de klachtendossiers door de JEP. Zo zal in de toekomst een vertegenwoordiger van de FOD Volksgezondheid uitgenodigd worden op de vergaderingen van de JEP voor wat betreft de klachtendossiers met betrekking tot reclames voor alcoholhoudende dranken, kwestie van aan expertise-deling te kunnen doen.
Inwerkingtreding
Het nieuwe addendum met de hierboven uiteengezette regels zal in werking treden op 2 september 2019.
De volledige Convenant met addendum is overigens beschikbaar via volgende link.
