Het zijn rare, zelfs moeilijke tijden. Nul groei, waarbij negatieve economische groei helemaal niet kan worden uitgesloten. Zeker geen inflatie, veeleer deflatie. Rentes en interesten op bankrekeningen en spaarrekeningen die met het vergrootglas moeten worden gezocht, met het latente gevoel dat zelfs negatieve interesten op korte termijn niet ipso facto kunnen worden uitgesloten. Aandelenbeurzen wankelen en balanceren al naar gelang de beursgoeroe of aandelenprofeet in een tijdelijk labiel evenwicht of juist op het richeltje van een beurscrash zonder voorgaande. Samen met het wegzinken van het economisch bestel, zinkt ook het vertrouwen in het traditionele financiële bestel geleidelijk aan weg. Geld en vermogen beheren, baart deze dagen zelfs - de niet zo heel vermogenden - ernstige zorgen. Een meer dan overtuigende meerderheid van de private rekeninghouders zou overwegen het geld van de bank te halen bij daadwerkelijk negatieve interesten. Dat een tendens bestaat naar alternatieve beleggingen is openstaande deuren intrappen. Daarbij steken oude reflexen de kop op. De neiging om geld in cash aan te houden komt zo boven drijven. De drang naar het fysiek aanhouden van goud en andere edelmetalen of edelstenen laait als een onweerstaanbare dwang op. Maar ook modernere varianten op een oud thema dienen zich meer en meer aan. Waaronder het investeren in alternatieven als kunst, wijn of zelfs oldtimers.
Maar daarbij mag echter niet over het hoofd worden gezien dat de wijze waarop het bestel over vermogen en financiën denkt drastisch gewijzigd is. In het verleden volstond het simpelweg houder te zijn van een vermogen als legitimatie. Vandaag gaat dat lang niet meer op. Al is dat besef nog niet zo doorgedrongen. De eerder genoemde oldtimer leent zich tot een gepaste metafoor. Neem twee identieke oldtimers. Zelfde motor en kleurencombinatie. Zelfs dezelfde opties en gebruikssporen. Wat verschilt, is de historische documentatie, te weten het bezit van een aankoopbewijs, het onderhoudsboekje en de facturen van de herstellingen. De waarde van de niet gedocumenteerde oldtimer zal in het niet vallen bij de waarde van de gedocumenteerde. De gedocumenteerde zal zich moeiteloos door het verkeer laveren. Welnu, hetzelfde geldt voor uw vermogen. Hoe meer het vermogen historisch gedocumenteerd is, des te makkelijker u er in de toekomst mee door het rechtsverkeer zal kunnen laveren.
Telkens vermogen boven komt, wordt gerealiseerd en omgezet in giraal geld, zal nu en voor de toekomst altijd de vraag worden gesteld hoe dat vermogen verworven en opgebouwd werd. Legitimatie kan dus enkel nog indien er transparant en gedocumenteerd met vermogen wordt omgegaan. En laten we nu net uit een periode komen dat het als veilig werd aanzien om vermogen juist niet – blijvend – te documenteren en op geen enkele wijze transparantie te creëren.
Hoewel het nergens zo duidelijk in een rechtsbeginsel is neergelegd en het in geen enkele wet duidelijk op schrift is gesteld, toch is het an inconvenient truth. Het volstaat niet vermogen te hebben, wel het te verantwoorden. Onthoud : uw vermogen is een oldtimer! En als u zich dus tot een van de eerder genoemde alternatieve beleggingen of het aanhouden van vermogen wendt, dan is dat gelukkig nog geen misdrijf. Maar als u de betichting van een misdrijf in de toekomst wil vermijden dan doet u er goed aan elke stap van uw alternatieve belegging goed en onvermijdelijk op blijvende wijze te documenteren. Niet enkel in uw belang, maar ook in het belang van zij die na u komen. En ja, om op uw laatste vraag te antwoorden : de overheid en de wetgever zouden inderdaad wel wat meer duidelijkheid mogen verschaffen omtrent deze nieuwe zeden en normen.
